The Volterra series started when my fellow students from the Cherubini Conservatory and the Florence School of Architecture visited the psychiatric hospital in Volterra, I ανδ mola and a huge complex of old buildings, a whole city. There we gave the patients improvised percussion instruments to play with. It is worth pointing out that this was an action in a difficult place, at the time of the anti-psychiatric movement of Basaglia in Italy. I photographed, focusing both on the space and. These were frontal color photographs, most without human presence, at a time when anthropocentric black and white street photography dominated. . In a second phase, I used part of this work, making a projection with the slides and sounds of the event and an installation which I used in my diploma thesis in architecture with professor Adolfo Natalini. Instead of designing a new building, we proposed the demolition of all the buildings of the mental hospital. In one drawing, I show the outer wall of the patients’ toilets in a courtyard that we left as the only trace, as a monument to what was. At that time, one of the questions we asked ourselves at the School was that if the architect had to consult an expert in each field, then if the expert told him that psychiatric hospitals , or a concentration strategist are not necessary, then what should the architect do?
The invisibility of the other, a Baboussian palimpsest
The most moving part of the exhibition is the end – the end in the exhibition space, the beginning in the artist’s life. We are in Volterra and Manolis Baboussis, who is barely twenty years old, discovers the psychiatric asylum that will change the way he and we – so he hopes – will look at others in the future: our view of those who are called mad.
Baboussis’ first steps in his artistic creation? To make work with those who were then considered as “human waste”.
As Daniela Palazzoli writes in Manolis Baboussis Photographic Works 1973-2003, it was a matter of “perceiving – and making perceived – the invisible in a dematerialized world.” As the architect of the void that he is, Baboussis photographs the spaces of the asylum, these witnesses of ordinary madness. The empty spaces, the empty beds, as well as the faces, the gazes and the bodies. But if the spaces are empty, all the elements of this series are also powerfully incarnated. Baboussis photographs both reality and thought, the very existence of the photographed subject. He welcomes these thoughts, these existences, in the center of his images.
Barbara Polla / catalogue Manolis Baboussis , The Garden, 2022, Athens School of Fine Arts
Η σειρά Volterra ξεκίνησε όταν με συμφοιτητές μου από το Ωδείο Cherubini και τη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Φλωρεντίας επισκεφτήκαμε το ψυχιατρικό νοσοκομείο στην Ίμολα και τη Volterra, ένα τεράστιο συγκρότημα παλαιών κτιρίων, μια ολόκληρη πόλη. Εκεί δώσαμε στους ασθενείς αυτοσχέδια κρουστά όργανα για να παίξουν μαζί μας. Αξίζει να επισημάνω ότι επρόκειτο για μια δραση σε ένα δύσκολο μέρος, την εποχή του αντιψυχιατρικού κινήματος του Βasaglia στην Ιταλία . Φωτογράφισα, εστιάζοντας τόσο στον χώρο όσο και. στη δράση .Επρόκειτο για μετωπικές έγχρωμες φωτογραφίες, οι περισσότερες χωρίς ανθρώπινη παρουσία, σε μια εποχή που κυριαρχούσε η ανθρωποκεντρική ασπρόμαυρη φωτογραφία δρόμου.
Σε μια δεύτερη φάση, χρησιμοποίησα μέρος αυτής της δουλειάς, κάνοντας μια προβολή με τις διαφάνειες και τους ήχους του συμβάντος και μια εγκατάσταση την οποία χρησιμοποίησα στη διπλωματική μου εργασία στην αρχιτεκτονική με καθηγητή τον Adolfo Natalini . Αντι να σχεδιάσoυμε ενα νέο κτήριο , πρότειναμε την κατεδάφιση όλων των κτιρίων του ψυχιατρείου. Σ ένα σχέδιο μου δείχνω τον εξωτερικό τοίχο των τουαλετών των ασθενών σε μια αυλή που αφήσαμε σαν το μοναδικό ίχνος, σαν ένα το μνημείο αυτού που υπήρξε.
Εκείνη την εποχή, ένα από τα ερωτήματα που θέταμε στους εαυτούς μας στη Σχολή ήταν ότι αν ο αρχιτέκτονας έπρεπε να συμβουλευτεί έναν ειδικό σε κάθε τομέα, τότε αν ο εμπειρογνώμονας του πει ότι τα ψυχιατρικά νοσοκομεία , ή ένα στραρτοπεδο συγκεντρωσης δεν είναι απαραίτητα, τότε τι πρέπει να κάνει ο αρχιτέκτονας;
Το αόρατο του άλλου, ένα Μπαμπουσικό παλίμψηστο
Το πιο συγκινητικό μέρος της έκθεσης είναι το τέλος – το τέλος στον εκθεσιακό χώρο, η αρχή στη ζωή του καλλιτέχνη. Βρισκόμαστε στη Volterra και ο Μανώλης Μπαμπούσης, που είναι μόλις είκοσι ετών, ανακαλύπτει το ψυχιατρείο που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος και εμείς – έτσι ελπίζει – θα βλέπουμε τους άλλους στο μέλλον: την άποψή μας για όσους αποκαλούνται τρελοί.
Τα πρώτα βήματα του Μπαμπούση στην καλλιτεχνική του δημιουργία; Να κάνει έργο με όσους θεωρούνταν τότε “ανθρώπινα απόβλητα”.
Όπως γράφει η Daniela Palazzoli στο Manolis Baboussis Photographic Works 1973-2003 , επρόκειτο για ένα θέμα “αντίληψης – και να κάνει αντιληπτό – το αόρατο σε έναν αποϋλοποιημένο κόσμο”. Ως αρχιτέκτονας του κενού που είναι, ο Μπαμπούσης φωτογραφίζει τους χώρους του ασύλου, αυτούς τους μάρτυρες της συνηθισμένης τρέλας. Τους άδειους χώρους, τα άδεια κρεβάτια, καθώς και τα πρόσωπα, τα βλέμματα και τα σώματα. Αλλά αν οι χώροι είναι κενοί, όλα τα στοιχεία αυτής της σειράς ενσαρκώνονται επίσης δυναμικά. Ο Μπαμπούσης φωτογραφίζει τόσο την πραγματικότητα όσο και τη σκέψη, την ίδια την ύπαρξη του φωτογραφιζόμενου υποκειμένου. Υποδέχεται αυτές τις σκέψεις, αυτές τις υπάρξεις, στο κέντρο των εικόνων του.
Barbara Polla / κατάλογος Μανώλης Μπαμπούσης , Ο κήπος, 2022, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας
