PROPOSAL FOR THE MONUMENT DEDICATED TO THE HOLOCAUST JEWISH VICTIMS IN ATHENS
To the Members of the Evaluation Commission – Proposal for the THE MONUMENT DEDICATED TO THE HOLOCAUST JEWISH VICTIMS in Athens
Psalm CXIX Thy word is a lamp unto my feet and a light unto my path
With the creation of a monument in Athens to commemorate the Holocaust, a huge void in our country’s capital will be filled. Although this monument is primarily dedicated to the tremendous tragedy experienced by the Jewish Greek community, it is also an opportunity to remind us of the depth that the roots of this community have secured in Hellenic history. It is relevant to give a memorial of such importance a place amidst the ancient landmarks of Athens, where clues indicate a prosperous Jewish presence since the 1st century AC The integration of a contemporary monument in a place strongly marked by archeology presents huge difficulties. This monument commemorating the Holocaust must hold a distinctive place without competing with the other monuments.
In our concept, the monument has a compact presence, both silent and audible, attracting attention without rhetoric. Our approach is a conscious choice of simply suggesting rather than realism. “Shoah”, the emotionally charged Claude Lanzmann documentary [1985] was our inspiration.
The monument is composed of a long corridor in black granite. A black step in a long and narrow cell, with two separate doorways. A room with a doorway to enter and another to exit. There is a cell that inside carries a heavy double steel grid and a floating anonymous crowd. The same corridor ends with a commemorative plaque in massive granite monolith placed on the ground, where the community will inscribe the text that will restore Memory.
Columns constituted by accumulated masculine, feminine and childish metallic molded forms, are hung in the central axis of the metallic construction, without touching the ground – almost as if they are ghosts. They symbolize the victim’s presence/absence. They underline the industrial extermination mode. They refer very dramatically to the Holocaust as an immeasurable loss as well as an incontestable memory.
From another perspective, each column forms a spine. The skeleton persists, resisting: to time, to death, to everything, and as a reminder of life, of a flame forever burning. So too do the nine columns which stand inline, which symbolize a Menorah [‘Chanukiyyah’].
The double metallic grid, with its 25 mm opening and its 8 mm thickness, adding more to the reference to closeness, has another very important function in relation to the point of view of the monument. The monument is fully revealed only when one stands directly in front of it. This particularity suggests that we have to face the Holocaust directly and not avoid it, with determination and not as a passer-by.
With sunlight, or at night with lighting, it creates live shadows supported by a conceptual and plastic significance. It is a transparent/opaque wall.
Strength, durability, easy maintenance and quality of materials have been specially studied. It will be practically impossible to deface it with graffiti. The monument is visible from all side except from the archaeological site of Keramikos. Almost all the trees are kept in place. Its access is slightly inclined to give a feeling of burial and to guarantee the same height of the monument at 2.10 m from the ground on its full length. Its place, perpendicular to the axis of Ermou street, where lies its principal access, which allows a discreet position while leaving free access to the green space where one can meditate. The metallic construction stands only on 8 m 2 , giving it a striking strength.
In our study we propose a future improvement on 1.80m on each side, all along the monument, made of rectangular stone pavement in black granite with grass in the joint harmonizing the monument with the green space.
Thanking you,
Manolis Baboussis, Lydia Dambassina, Athens, April 2008
PROPOSAL FOR THE MONUMENT DEDICATED TO THE HOLOCAUST JEWISH VICTIMS IN ATHENS
Προς τα Μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης των προτάσεων για τον σχεδιασμό του ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ στην Aθήνα
Το μνημείο είναι βεβαίως αφοσιωμένο στη μεγάλη τραγωδία της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας. Όμως το μνημείο μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε το πόσο βαθιές ρίζες ει η κοινότητα αυτή στον ελλαδικό χώρο, και είναι για το του χώρου τοποθέτησης του στο ιστορικό α ρχαίο χώρο της Αθήνας όπου ήδη από τον 1 ο μ.Χ. αιώνα έχουμε στοιχεία παρουσίας και ακμής της εβραϊκής κοινότητας. Βεβαίως, η ένταξη ενός σύγχρονου μνημείου σε ένα χώρο με έντονα αρχαιολογ ικό χαρακτήρα εμφανίζει σημαντικές δυσκολίες. Το μνημείο του Ολοκαυτώματος πρέπει να έχει τη δική του απόλυτα παρουσία αλλά ταυτόχρονα να μην ανταγωνίζεται τα άλλα μνημεία.
Σύμφωνα με την σύλληψή μας, το μνημείο είναι στιβαρό ως παρουσία, σιωπηλά η χηρό, που κατακτά την προσοχή χωρίς ρητορεία. . εν είναι δυνατόν να δειχθεί κατά τρόπο ευθύ στην πραγματική του διάσταση. Το συγκλονιστικό documentary “Shoah” του Claude Lanzmann [1985] είναι το παράδειγμα που μας έχει εμπνεύσ ει προς αυτήν την κατεύθυνση.
Αποτελείται από ένα στενό διάδρομο, από μαύρο γρανίτη. Μία μαύρη πορεία , σε ένα στενόμακρο κελί, με μία είσοδο και μία έξοδο. Έναν θάλαμο που εγκλωβίζει και φέρει σε ένα βαρύ διπλό ατσάλινο ένα ανώνυμο αιωρούμενο πλήθος. Ο ίδιος διάδρομος στην συνέχεια καταλήγει στην επιδαπέδια μνημειακή πλ άκα από μονόλιθο, όπου θα γραφτεί από την κοινότητα το κείμενο απόδοσης Μνήμης.
Οι κολώνες από τα συσσωρευμένα ανδρικά, γυναικεία, και παιδικά καλαπόδια, α πό χυτό μεταλλικό καλούπι, είναι κρεμασμένες στον κεντρικό άξονα της μεταλλικής κατασκευής, δεν αγγίζουν το έδαφος. Τα καλαπόδια παραπέμπουν σε αιωρούμενες απογυμνωμένες παρουσίες/απουσίες σχεδόν φαντάσματα. Υπογραμμίζουν τη βιομηχανική εξόντωση. Είναι μια δραματική αναφορά στο Ολοκαύτωμα ως τεράστια απώλεια αλλά και ως αμφισβήτητη μνήμη.
Από μια άλλη οπτική, η κάθε κολώνα σχηματίζει μια σπονδυλική στήλη. σκελετός έχει διάρκεια και παραμένει ανθεκτικός στο χρόνο, ακόμα και ά το θάνατο, ως υπόμνηση ζωής και φλόγας. Οι Εννέα κολόνες εν σειρά συμβολίζουν την Menorah [‘Chanukiyyah’].
Το διπλό πλέγμα με άνοιγμα των 25 χιλιοστών και πάχος 8 χιλ., εκτός από αναφορά στον εγκλωβισμό, έχει και μια άλλη ιδιαίτερα σημαντική λειτουργία ως προς τον τρόπο θέασης του μνημείου. Το μνημείο αποκαλύπτεται μόνο όταν στέκεσαι και το κοιτάς μετωπικά. Σε οδηγεί να αντιμετωπίσεις το Ολοκαύτωμα ευθέως και όχι πλαγίως, με συγ κέντρωση και όχι ως περαστικός. Με το φως του ήλιου και φωτιζόμενο τη νύχτα, δίνει έντονες σκιές με στικό και εννοιολογικό ενδιαφέρον. Είναι ένας διαφανής/ αδιαφανής τοίχος.
Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην ανθεκτικότητα και ποιότητα των υλικών και στην εύκολη συντήρηση τους. Είναι δύσκολο έως αδύνατο να γράψει κανείς πάνω σε αυτό ή να το α με άλλο τρόπο. Το μνημείο είναι ορατό από όλες τις πλευρές εκτός από τον αρχαιολογικό ρο του Κεραμικού. Διατηρούνται σχεδόν όλα τα υπάρχοντα δένδρα. , και να διευκολύνει τη διατήρηση του ύψους του μνημείου σε όλο το μήκος του στα 2.10 μέτρα, από το φυσικό έδαφος. Η τοποθέτηση του συ ται η κύρια είσοδος του, επιτρέπει αφενός την διακριτική τοποθέτηση του στον χώρο και από την άλλη αφήνει όλο τον πράσινο χώρο ελεύθερο στην πρόσβαση και περισυλλογή. Η μεταλλική κατασκευή καταλαμβάνει επιφάνεια μόλιυ είναι ιδιαίτερα στιβαρή.
Στην μελέτη μας προτείνεται και μία μελλοντική πρόσβαση διαμόρφωση, κατά μήκ ος του μνημείου, εκατέρωθεν στο ελάχιστο πλάτος 1.80 μέτρα με στρώση μαύρου ορθογώνιου κυβόλιθου από γρανίτη, με γρασίδι στους α ρμούς που εναρμονίζεται με το γύρω πράσινο.
Σας ευχαριστούμε
Λυδία Δαμπασίνα, Μανώλης Μπαμπούσης, Αθήνα, Απρίλιος 2008
